Sonlu işlemler kümesi olarak adlandırılan algoritma belli bir amaca ulaşmak ya da belli bir problemli çözmek için tasarlanan yol anlamına gelmektedir. Net bir şekilde ortaya konmuş bir son durumunda biten, bir başlangıç halinden başladığında, sayıların yer aldığı matematik işleminde ya da bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan kümelerin toplam adı olarak algılanmaktadır. Algoritmada sonsuzluk ya da bitmeme gibi bir durum yoktur, sonlu olma durumu esastır. Hangi aşamalardan geçerek o işin ortaya çıkacağını belli eden çalışmalar bütününe algoritma denmektedir. Bir programa dili olmayan algoritma yalnızca yol gösteren yöntemler olarak programlama dilleriyle ilişkilendirilir. Algoritmanın yazılıp uygulanabilmesi her dilde mümkün olduğu gibi bu algoritmaların uygulanan yöntemleri belirtmesi de gözden kaçmamalıdır. Problemin çözümünü adımlar halinde ve sırasıyla yazan algoritma bir sorunun çözülmesinde izlenecek metot, yol anlamında kullanılmaktadır. Algoritmalar birkaç aşamadan geçerek hazırlandığı gibi uygulanacak metotları göstermesinden dolayı da pek çok işlemde yer almaktadır.
Belirli bir amaca ya da belirli bir sorunu çözmek için kullanılan metot olan algoritma bilgisayar biliminde ve matematikte çok sık karşımıza çıkmaktadır. Tüm programa dillerinin algoritmaya dayanmasının yanında bu işlem genel olarak bilgisayar programlarında işlev sahibidir. Deyimlerin adım adım ortaya konması ya da temel işleri yapan komutların ortaya konulması olan algoritma aynı zamanda tek bir problemi çözecek olan davranışın meydana çıkarılmasıdır. Uygulanmak üzere tasarlanmış olan çoğu algoritmalar bilgisayar olarak ortaya çıkmıştır. Mekanik cihazlar ya da elektrik devresinin yanında biyolojik sinir ağı gibi farklı yöntemlerle de uygulanan algoritmalar en çok bilgisayar algoritması şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Genellikle patent verilebilir olmayan algoritmalar üzerinde birçok tanım genişlemesi denenmiştir. İhracat kısıtlaması olan kriptografik algoritmalar da yok değildir.
Sezgisel ve algoritmik olarak 2’ye ayrılan bir problemin çözüm yolu farklı adımlarla izlenmektedir.
Algoritmik bir çalışmada ortaya çıkması gereken verilerin oluşum esnasında gereken uygulamaların varlığı saptanır.
Algoritmaların Ortaya Çıkmasında İzlenen Adımlar Nelerdir?
İşlemlerin açık bir şekilde ifadesinin sağlanmasının yanında algoritma yazarken yapılması gereken kontrollerin gözden kaçmaması ve bununla beraber programın çalışması için kullanılan kaynakların ortaya konması gerekmektedir. Aksi takdirde yanlış ve eksik bilgi verilmiş olur ki bu da algoritmanın oluşumuna terstir. Algoritmanın ortaya çıkmasında bu adımların izlenmesi ve gerekli kuralların eksiksiz bir şekilde uygulanması önemli bir konudur. İşlemlerin net bir şekilde açıklanmaması ya da kontrollerin aksamaması algoritmanın da eksik olmasına sebep olacaktır. Algoritma hazırlarken hani kaynaklardan yararlandığı tam bir şekilde ortaya konmalıdır ki kaynakça olarak sıkıntı yaşanmasın.
Kararlar: Algoritmanın akışının yönlendirilmesinde ve izlenecek yolun takip edilmesinde kontrol yapıları ve karar almalar en önemli iki kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. İşlemin sonucunda ya da girilen bilgiler dahilinde ortaya çıkmış olan yapılar sonuca göre algoritma akışının istenilen yöne doğru ilerlemesinden önce işlemin amacına uygun olup olmadığı kontrol edilir. Bu sayede kontroller gerçekleşir ve elde edilen verilerin algoritmanın gidişatındaki yeri belirlenmiş olur. Bu sayede eklemeler ya da çıkarmalar yaparak algoritmayı elde edilen verilen alınan kararlara uygun olması denetlenmektedir.
Veri girişi: işleyişin noktalanması açısından dışarıdan içeriye bir bilgi akışının sağlanması çalışma zamanında birçok zaman gerekmektedir. Belirtilen bir kaynaktan edinilebilen ya da işlemi başlatan kişiden edinilebilecek olan algoritmanın çalışması için ihtiyaç duyulan veriler belirli aşamaları tamamladıktan sonra yolunda ilerleme düşüncesinde sabitlenir. Bilgilerin edinilmemesi durumunda algoritmanın çalışma işlemi tamamlanmamış olur ve işlem tamamlanmadan noktalanır.
İşlemler: Tek tek yazılması gereken ve yapılan işlemlerin yalın ve sade bir halde yazılması algoritmalar ortaya çıkarılırken mümkün olmaktadır. Karar yapıları sonucunda farklı bir şekilde etkilenmediği sürece bir sonraki adımın uygulanmasıyla devam eden algoritmalarda algoritmalar adım sırası ile çalışmaktadır. Burada ilk adım veri girişi ve son adım da işlemler olarak tasarlanmıştır.
Algoritmaların Gösterim Şekilleri Nasıldır?
Düz Yazı İle Gösterilen Algoritmalar
- Başla düğmesine basılır ve ardından bitirilmesi için bitir kullanılır.
- Numaraların verilmesi her satır için gereklidir.
- Adım adım metin olarak çözülecek problemlerin yazılması gerçekleştirilir.
- Konuşma dilinin kullanılması algoritmanın yazılması açısından gereklidir.
Kaba Kod Da Denilen Sözde Kod İle Algoritmanın Gösterimi
Rahat bir şekilde bir programlama diline çevrilebilecek basit ve düz komutlardan meydana gelen bir dil olan bu kod herkesin anlayabileceği bir şekilde ortaya çıkmıştır. Algoritmanın üzerinde tartışmak ve program geliştirmeye geçmeden algoritmayı ortaya çıkarmak sözde kodun temel görevi olarak karşımıza çıkmaktadır. Programlama mantığı ile yazılan sözde kodlar aynı zamanda doğrudan konuşma dili kullanılarak ortaya çıkarılmaktadır. =, >, < gibi ifadeler eğer programlama mantığına uygun değilse kullanılan ifadeler olarak bilinmektedir. Eğer bu mantığa uymuyorsa yazılması aşamasında bu ifadeler yer almaktadır.
Algoritmaların Akıl Şeması İle Gösterimi
Akış şemaları sembollerle ya da görsel şekiller desteğiyle bir algoritmanın gösterim biçimine verilen isimdir. Akıl şeması ANSI standardı olarak ortaya çıkmıştır ve bu semboller dünyanın geneline bakıldığında her yerde kullanılmaktadır. Herkes tarafından anlaşılmamasının bir sebebi olarak gösterilen algoritmaların doğal dille yazılması aynı zamanda bu biçimde yazımdan insanların farklı anlamlar çıkarmasına da sebep olmaktadır. Farklı yorumlanması akış çizgilerinde her bir şekil standart anlam taşıdığı için aslında pek de mümkün olmamaktadır. Algoritmalar üzerinde çalışmayı kolay hale getiren yapılardan bir tanesi iş akış şemalarının kurulmasıdır. Bu sayede algoritmalar üzerinde daha rahat çalışılabilen düzenlemeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Başka geliştiriciler tarafından algoritmaların daha kolay anlaşılmasını sağlayan bu yapılar aynı zamanda akıcı bir çalışmayı sağlar.
Hemen halledilebilen bu işlem sayesinde zamandan tasarruf sağlanır ve ekstra bir çaba harcamak gerekmez. Kurulan algoritma üzerinde hataların geliştirilmesi ve giderilmesi iş akış şemasının ne kadar ayrıntı içerdiğiyle yakından ilgili bir durumdur.
Elips bitti, dur ve başla gibi ifadelerin kullanılmasında işlev sahibi olarak karşımıza çıkmaktadır. İşlemlerden sonra ortaya çıkan çıktıları göstermek ve algoritmalardaki veri girişini belli etmek için paralel kenar kullanılmaktadır. Sonuç göster, bir sayı girin ya da yaz ve oku gibi istekler gerçekleştirilir. Matematiksel işlemleri ifade etmek ya da değer atamayı göstermek için dikdörtgen kullanılmaktadır. İlk sayı, y= 3, ilk sayı =A, çarp gibi işlemlerde ifade edilen gösterimdir. Karar verme ve son gibi ifadelerin yanında mantık açısından karşılaştırmayı gösteren ifade eşkenar dörtgendir. Su kaynadı ise, a 0 sayısından büyükse, sonuç 50 sayısından küçükse, x bir tam sayıysa gibi ifadelerde yer alır. Döngü kurmak için kullanılan altıgen program içinde belirli blok yapıların art arda tekrar edileceğini ifade etmek açısından yer alır.
Birçok sayının yer aldığı matematik alanında çok fazla karşımıza çıkabilen algoritmalar aslında uygulanması bakımından pek zor olmamakla beraber genel olarak bu konuda tam tersi fikirler hakimdir. Algoritmalar işlemlerin tamamlanmasında çok gerekli olduğu gibi çeşitli bilgisayarların ortaya çıkmasında da büyük işlev sahibi bir sonlu küme toplamıdır. Bu bağlamda işlemlerde izlenecek metotları da ortaya koyan algoritmalar tamamlanan işlemlerle ilgilenmektedir.