Geliştirildiği ilk zamanlarda sadece Windows’un desteklediği Delphi, 2001 yılına gelindiğinde girişimleri sayesinde Linux ortamında da kullanılmaya başlanmıştır. Pascal programlama dili temel alınarak geliştirilen Delphi, Microsoft’un popüler programlama dili olan Visual Basic’in rakibi olmuştur. Web servisleri ve uygulamaları geliştirmeye imkân sunan Delphi programlama dilinin son sürümü oldukça hızlıdır. Kendi yazılımlarını oluşturmak isteyen kullanıcılara XML, XSL, SOAP ve WSDL teknolojileri ile hızlı bir şekilde oluşturmalarını sağlar. Delphi, geliştirilmesinin üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen hala daha aktif olarak kullanılmaktadır. Özellikle web yazılımları, veritabanı çözümleri ve mobil yazılım geliştirme alanlarında Delphi programlama dili çok sık tercih ediliyor. Yüksek seviyeli bir program dili olması, kullanımının ve öğreniminin kolaylığı kullanıcıların Delphi’yi tercih etmesindeki en önemli nedenlerdendir. Kullanıcıların Delphi’yi tercih etmesinin bir diğer önemli nedeni ise hem Linux hem de Windows ortamında yazılım geliştirme imkânı sunmasıdır. Ayrıca rakibi olan Visual Basic programlama diline oldukça benzer olan Delphi, kolay öğrenilebilir formattadır. Visual Basic programlama dilini bilen bir kullanıcı kısa bir adaptasyon sürecinden hemen sonra Delphi diline kolayca aktarım yapabilir. Tüm bunların yanı sıra nesne, sınıf, kalıtım, fonksiyon, aşırıyükleme gibi programlamada bulunan teknikleri ve daha da fazlasını içeren bir programlama dilidir. En az C++ kadar güçlü ve esnek bir dildir Delphi. Gelişimi Borland tarafından yapılmaktadır. Oluşturduğu bu kodları ise ‘Unit’ denilen bölümler içerisinde barındırır.
Delphi Programlama Dilinin Tarihi
Kökeni Pascal’dan geldiği için çoğunlukla Delphi Pascal olarak adlandırılan Delphi 2000’li yılların başlarında Oracle isimli bir firma tarafından oluşturulmuştur. Piyasaya ilk 1995 yılında Borland tarafından sürülmüştür. 2001 yılında ise bir programlama aracı olan Kylix, Delphi program dilinin Linux tabanlı sistemler üzerinde çalıştırılabilen sürümünü yayınlamıştır. Delphi’nin istikrarlılığı ise her bir sürümünün bir önceki sürümle uyumlu halde çalışmasının kolaylığından gelir.
Her geçen gün kendini daha da çok geliştiren Delphi, 2017 yılında açıklanan verilere göre en popüler programlama dilleri içerisinde ilk 20 sırada olduğu gibi çoğunluklu olarak da ilk 10 sırada yer almayı başarmıştır. Ayrıca Delphi programlama dili, Microsoft derleyicisinin yanı sıra günümüzde popüler olan iOS, Android, macOS gibi derleyiciler için de kodlar üretebilmektedir.
Delphi Programlama Dilinin Gelişim Süreci
Teknolojinin gelişmesiyle kendine birçok yenilik katan Delphi, kullanıcılarına çeşitli kolaylıklar sağlamaktadır. Delphi’nin günümüze kadar olan gelişim sürecini detaylı bir şekilde inceleyecek olursak;
- Delphi EEP (Early Experience Program)
Delphi program dilinin ilk hazırlık sürümü olan Delphi EEP sürümü 1994 yılının sonbaharında kısıtlandırılmış bir şekilde satılmıştır. Bu sürümün yanında verilen kaynak kodlar bir sonraki sürüm olan Delphi 1’in çok daha farklı olacağına dair ipuçları içermekteydi.
- Delphi 1
Kod adı Delphi olan bu sürüm, Delphi programlama dilinin ilk sürümü olarak kabul edilir. 14 Şubat 1995 yılında piyasada satışları başlamıştır. Kaynak kodları yalnızca 16 Bit uygulamaları içeriyordu. Ayrıca bu sürümde Delphi’nin hazırlık sürümü gibi bileşenleri oldukça kısıtlı bir sürümdü.
- Delphi 2
1996 yılının Mart ayında satışa çıkan Delphi 2 sürümünün kod adı Polaris’ti. Delphi 2 sürümü kendinden önceki sürüm olan Delphi 1 ile birlikte veriliyordu ve 32 Bit uygulamaların geliştirilmesi için yapılan ilk sürümdü. Delphi 1’in en fazla 16 Bit’e kadar olan uygulamaları geliştirmesinin ardından Delphi 2 sürümünün 32 Bit’e çıkması büyük bir gelişme olmuştur. Ayrıca Delphi 2 sürümü Windows 95 tarzında son moda bileşenler içeriyordu. Hafıza kullanım kapasitesi ise oldukça fazlaydı. Delphi 2 sürümünden önceki tüm veritipleri 64 KByte ile sınırlandırılmıştı. Karakter dizileri is en fazla 255 karakter olabiliyordu. Ancak Delphi 2 ile bu kapasite önemli ölçüde arttı ve 2 GByte’a kadar kullanım imkânı sunuldu.
- Delphi 3
Delphi 2 sürümün sağladığı geniş olanaklardan sonra 1997 yılının Mayıs ayında satışa sunulan Delphi 3 ise program dili farklı bir boyut kazanmıştır. Kod adı Ivory olan Delphi 3 sürümüne, bir önceki sürümde bulunan özelliklere ek olarak internet uygulamaları ile ilgili bileşenlerin eklenmesi olmuştur. Aynı zamanda Delphi 2 sürümüne göre en önemli farklardan birisi de çok sayıda olan hataların düzeltilmesi olmuştur.
- Delphi 4
Delphi programlama dilinin her yıl kendini yenilemesi üzerine 1998 yılının Ağustos ayında satışa sunduğu ve kod adı Allegro olan 4. sürümü de dinamik dizi kullanımına olanak sağlamıştır.
- Delphi 5
Delphi’nin 1999 yılında satışa sunduğu Delphi 5 sürümüyle ise ADO ile veritabanı erişimi başlamıştır. Ayrıca kod adı Argus olan bu sürümün profesyonel formatı da bulunuyordu. Profesyonel sürümde ise normal sürümde bulunan ADO erişimi, ADO Express olarak ayrıyeten satın alınması halinde kullanılıyordu.
- Delphi 6
Delphi 6 sürümüne kadar her sene yeni bir sürüm piyasaya sunan Delphi programlama dili, Delphi 5 sürümünden 2 yıl sonra Delphi 6 sürümünü satışa sunmuştur. 2001 yılının Mayıs ayında satışa sunulan Delphi 6 sürümünün kod adı Iliad idi. Delphi 6 ile birlikte gelen birçok yenilik bulunmaktaydı. Diagram oluşturmayı sağlayan Modelmaker, nesne tabanlı sistemleri modelleyen standart ve açılımı Unified Modeling Language olan UML bir dildir. Delphi’nin bu yeni sürümü ile kod yazma işlemi en aza indirilmiştir. Ayrıca tüm bu yeniliklere bir yenisi daha eklenerek veritabanı erişimi için yeni bir arabirim olan dbExpress eklenmiştir.
- Delphi 7
Modelleme aracı Modelmaker’ın Delphi ile bütünleştiği Delphi 7 sürümünün kod adı Aurora idi. Ayrıca bu yeni sürüm ile artık .NET gibi uygulamalar geliştirebilmek mümkündü.
- Delphi 8
Son sürüm olan ve kod adı Octane olan Delphi 8 sürümü ilk sürümlere göre en az gelişme kaydedilen sürümdür. Delphi 8 sürümünde program diline pek fazla yenilik gelmemiştir ve bir önceki sürümü takiben yalnızca .NET uygulamalarını geliştirebilme özelliği bulunmaktaydı.